وجود فاصله بین دندان ها ، نوعی ناهنجاری است که عموما ریشه در وراثت داشته و از والدین به ارث می رسد. در این اختلال ، سایز فک فرد بزرگ بوده و دندان ها کوچک هستند ؛ از این رو به دلیل فضای اضافی ای که در قوس فک وجود دارد ، دندان های کوچک نمی توانند کل فضای فک را پوشانده و در نتیجه ، مابين دندان ها فاصله می افتد. جهت درمان این ناهنجاری باید به ارتودنتیست مراجعه نماید. دکتر ثریا یوسف نژاد ، متخصص ارتودنسی بابل ، این عارضه را به بهترین شکل برایتان درمان می کند.
البته باید اشاره داشت عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد فاصله در بين دندان ها شوند ؛ این موارد عبارتند از :
- دندان نهفته ( یک دندان یا بیشتر )
- نبودن یک دندان یا تعداد بیشتر
- جلوزدگی دندان های قدامی
- بزرگ بودن زبان
- و غیره
انواع فاصله بین دندانی
- وجود فاصله مابین دندان های کناری و جلویی
- فاصله بینی دندان های نیش
- فاصله بین دندان های جلویی
- وجود فاصله بین تمامی دندان ها
علل بروز فاصله دندانی
فواصل دندانی ، عموماً میان دو دندان جلویی که در قوس فک فوقانی قرار دارند ، نمود پیدا می کند. اما بروز این ناهنجاری در میان سایر دندان ها نیز محتمل است و می تواند علل مختلفی داشته باشد. حتی اگر به لحاظ زیبایی با وجود فاصله بین دندان های خود مشکلی ندارید ، لازم است جهت معاینه برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی و تاثیر گذاری منفی در روند عملکرد دندان ها ، به دندانپزشک مراجعه کنید. از جمله عواملی که در بروز فاصله بین دندان ها دخالت دارند می توان به موارد زیر اشاره نمود :
عدم تناسب سایز دندان ها با استخوان فک : اگر دندان های شخصی در قیاس با استخوان فک او به طور قابل توجهی کوچکتر باشند ، میان دندان ها فاصله می افتد. از آن جایی که اندازه استخوان فک و فرم دندان ها ممکن است از والدین به ارث رسد ، می توان گفت عوامل ژنتیکی در نمود یافتن این ناهنجاری نیز به نوعی تاثیر گذار هستند.
از دست دادن دندان یا کوچک بودن دندان در قیاس با دندان های دیگر : اگر به هر دلیلی فرد تعدادی از دندان هایش را از دست دهد یا اینکه سایز یک یا چند دندان با دندان های کناریشان در تناسب نباشد ، می تواند فاصله بین دندانی را در پی داشته باشد.
بزرگی بیش از حد فرنوم لبی : فرنوم لبی ، بافتی است که از بخش داخلی لب بالایی تا بافت لثه بالای دندان های جلویی کشیده شده است. اگر این بافت به طرز چشمگیر و غیرطبیعی بزرگ باشد می تواند موجب فاصله دندانی شود.
بیماری های لثه (پریودنتال) : حرکت دندان ها یکی از نشانه های بارز بیماری های پریودنتال است. در افراد مبتلا به بیماری های لثه ای ، التهاب و ورم ایجاد شده باعث آسیب دیدن استخوان های نگه دارنده دندان ها می شود. در نهایت این امر باعث تضعیف و لق شدن دندان ها شده و میان آن ها فاصله می افتد.
عادت های غلط در کودکی : استفاده طولانی مدت کودکان خردسال از شیشه شیر و پستانک می تواند در میان دندان ها فاصله ایجاد کند. از دیگر عادات غلط که باعث این ناهنجاری می شوند می توان به تنفس دهانی و فشار دادن زبان به دندان ها اشاره کرد.
عوارض وجود فاصله بين دنـدان ها چیست ؟
وجود فاصله مابین دندان ها ، عوارض ذیل را به دنبال دارد :
- تحلیل لثه
- پیدایش جرم روی دندان ها
- کاهش کارایی دندان ها
- گیر افتادن خرده های مواد غذایی بين دندان ها
- کاهش زیبایی دهان و متعاقبا چهره
لذا با توجه به عوارضی که بر شمردیم ؛ باید اشاره داشت که افراد در صورت مواجهه با این اختلال ، باید حتما به متخصص ارتودنسی مراجعه نموده و درمان را آغاز نمایند.
آیا فاصله بين دنـدان ها قابل درمان است ؟
بله ؛ همانطور که ذکر شد فاصله بين دندان ها به دلیل عوارضی که در پی دارد ، نیازمند درمان می باشد و درمان آن در صلاحیت ارتودنتیست می باشد. لازم به ذکر است که در عمده موارد ، فاصله بين دندان ها با کمک ارتودنسی ثابت قابل درمان می باشد ؛ البته مشروط به این که به منظور درمان این مشکل ، پیش از پایان پروسه بلوغ اقدام شده باشد. البته ناگفته نماند چنانچه بیمار ، مضاف بر وجود فاصله بين دندان ها با ناهنجاری فک نیز روبرو باشد ، باید در ابتدا اختلال فکی وی اصلاح شده و پس از آن فاصله میان دندان های او درمان شود. باید توجه داشت در موردی که عدم وجود یک یا دو دندان ، منجر به ایجاد فاصله در بين دندان ها شده باشد ؛ دو راه برای اصلاح فاصله بين دندان ها وجود دارد که بسته به شرایط بیمار ، عدم بی نظمی دندان ها ، پروفایل بیمار ، میزان بیرون زدگی دندان های جلویی و گرافی های تهیه شده ؛ یکی از این راه ها انتخاب خواهد شد.
- هدایت کردن دندان های عقب به سمت جلو و بستن فضای خالی بين دندان های قدامی با جلو راندن دندان های عقب ؛ این روش Space closure نامیده میشود و می توان از آن به عنوان بهترین روش برای درمان فاصله بين دندان ها یاد کرد که در اکثر موارد از آن استفاده می شود. علت برتری این روش به روش بعدی ، این است که فضای خالی بین دندان ها با دندان طبیعی خود فرد پوشانده شده و در نتیجه هیچ گونه جسم مصنوعی ( ایمپلنت ) در این فضا قرار داده نمی شود.
- استفاده از ایمپلنت برای بستن فاصله بين دندان ها می باشد.
عدم درمان فاصله بین دندانی ، مشکل ساز خواهد شد ؟
به طور معمول اگر این عارضه بدون درمان باقی بماند ، مشکلی ایجاد نمی کند ؛ مگر آن که مشکلات زمینه ای مانند بیماری لثه علت بروز آن باشد. در این صورت برای درمان بیماری باید اقدام کنید. اما به دلیل آن که دندان ها در ظاهر صورت و لبخند بسیار تاثیر گذار هستند ، بهتر است در این راستا به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا ایشان طی روند درمانی مناسب این مشکل را برطرف سازد.
آیا نخ دندان باعث فاصله بین دندان ها می شود؟
یکی از تصورات اشتباهی که میان خیلی از افراد رایج شده است ، این است که استفاده از نخ دندان می تواند میان آن ها فاصله ایجاد کند. اما این مسئله صحت نداشته و استفاده از آن به کسانی که میان دندان هایشان هیچ فاصله ای ندارند ، توصیه می شود.
