پس از اتمام دوره استفاده از ارتودنسی ، دندان هایی مرتب و صاف و متعاقبا لبخندی زیبا را تجربه خواهید کرد ؛ البته باید توجه داشته باشید که پایان دوره استفاده از سیم کشی دندان به منزله تمام شدن طول درمان نبوده و در این مرحله از فرآیند درمان ، نوبت به استفاده از ریتینر یا به عبارتی نگهدارنده ها می رسد که تکمیل کننده فرآیند درمان ارتودنسی بوده و غالبا در همان روزی که براکت ها از دهان بیمار خارج می گردد ، کار گذاشته می شوند. بهترین متخصص ارتودنسی بابل ، دکتر ثریا یوسف نژاد ، پیش از شروع پروسه درمان ، از دندان های بیمار قالب تهیه می کند ، سپس ریتینرها که در واقع قطعاتی پلاستیکی هستند از روی این قطعات ساخته می شوند و برای هر فردی ، منحصر به خود آن شخص می باشند.
هدف از استفاده از این ابزار بعد از اتمام طول درمان با ارتودنسی در بابل ، ثابت نگاه داشتن و فیکس کردن دندان ها در موقعیت های صحیح و در عین حال جدید آن ها است. همچنین باید اشاره داشت که نگهدارنده همانطور که از اسمش پیداست ، مانع حرکت دندان ها به موقعیت اولیه شان می شود و به این ترتیب داشتن لبخندی زیبا را برای شما تضمین می کند. از این رو در صورتی که تمایل به حفظ لبخند جدید خود دارید و زمان و هزینه زیادی در این راستا صرف نموده اید ، اکیدا توصیه می شود که پس از پایان دوره درمانی حتما از ریتینرها استفاده نمایید ؛ چرا که عدم استفاده از ابن نوع نگهدارنده ها زحمات درمان ارتودنسی را هدر خواهد داد. لازم به ذکر است که نگهدارنده ها انواع مختلفی دارند و بهترین ارتودنتسیت بابل بر اساس صلاحدید خود و وضعیت بیمار تعیین می کند که کدام نوع آن برای تکمیل فرآیند درمان مناسب تر است.
علت اصلی نیاز به استفاده از ریتینر
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره داشتیم بارزترین مزیت استفاده از نگهدارنده ، ثابت نگاه داشتن دندان ها و پیشگیری از بازگشت آن ها به حالت اولیه می باشد. متاسفانه گاها شاهد آن هستیم که برخی افراد هنگامی که بهترین متخصص ارتودنسی ، استفاده از این ابزا را برای آن ها تجویز کرده و ستفاده از آن را الزامی می کند ، تمایلی به استفاده از آن نداشته و جهت استفاده از آن مقاومت می کنند. حال اگر این دسته از افراد از کارآیی و عملکرد ریتینر و همچنین تاثیری که بر کسب نتیجه مطلوب از درمان دارد ، آگاه باشند ، قاعدتا بدون هیچ گونه مقاومتی ، استفاده از آن را می پذیرند. شایان ذکر است که دوره درمان ارتودنسی ، به طور میانگین تقریبا یک سال است. البته این مسئله ، بسته به نوع ناهنجاری ممکن است در هر فردی متغیر باشد.
انواع ریتینر
به طور کلی دو نوع نگهدارنده تحت عناوین ثابت و متحرک وجود دارد. توجه داشته باشید که بازه زمانی استفاده از نگهدارنده های ثابت و متحرک ، به علل مختلفی بستگی دارد و پزشک با در نظر داشتن تمامی این موارد ، مدت استفاده از آن را برای هر فرد تعیین می نماید.
- ریتینر هاولی ( Hawely retainers ) : جنس نگهدارنده های هاولی از آکریلیک می باشد و باید اشاره داشت که این نوع از نگهدارنده ها ، با فضای داخلی دهان سازگار هستند. ضمنا این نوع از نگهدارنده ها ، متحرک می باشند ، در نتیجه تمیز کردن آن ها امری بسیار ساده است.
- ریتینر پلاستیکی شفاف ( Clear plastic retainers ) : این نگهدارنده ها مستقیما بر روی دندان قرار می گیرند و باید این نکته را متذکر شد که نوع پلاستیکی این وسیله ، تقریبا نامرئی هستند. نصب ، برداشتن و تمیز کردن آن ها به سهولت امکان پذیر است ، اما باید توجه داشته باشید که ماندگاری و دوام آن ها به مراتب کمتر از نوع هاولی می باشد.
- ریتینر ثابت ( Fixed or bonded retainers ) : این نوع از ابزارها به نگهدارنده های دائمی نیز موسوم هستند. نگهدارنده های ثابت ، به پشت دندان های قدامی در فک تحتانی متصل می شوند و باید تا موعد تعیین شده از سوی پزشک متخصص ارتودنسی در بابل بر روی دندان های بیمار به طور ثابت باقی بمانند ؛ لذا تمیز کردن آن ها نیز دشوارتر از سایر نگهدارنده ها است. نوع ثابت این وسیله ، در مواردی که بهترین ارتودنتسیت بابل احتمال جابجایی دندان ها را بدهد ، مورد استفاده قرار می گیرند.
مزایای ریتینرهای ثابت
- نیازی نیست چندین مرتبه در طول روز ریتینرها را از روی بردارید و مجدداً بگذارید. همین امر کمک می کند تا دندان ها بهتر در جایگاه خود قرار بگیرند.
- در معرض دید قرار نمی گیرند ؛ چون که اتصال آن ها در پشت دندان است.
- تاثیر چندانی در بیان و نحوه صحبت کردن شما ندارد.
- مقاومت بالایی دارند و به سختی آسیب می بینند.
تمیز کردن ریتینرهای ثابت
نحوه تمیز کردن این دستگاه ها از سوی دکتر یوسف نژاد ، متخصص ارتودنسی خوب در بابل به شما ارائه می شود. از آن جا که ریتینرها یا نگهدارنده های ثابت ، به دندان های شما وصل شده اند نیازمند مراقبت بیشتری می باشند. توصیه می شود حتما برای تمیز کردن آن ها از نخ دندان استفاده کنید و روزانه آن ها را نخ بکشید. ( تمیز کردن نگه دارنده های ثابت شاید در ابتدا امری دشوار به نظر برسد ، اما نگران نباشید چنانچه چند بار به درستی این کار را انجام دهید عادت خواهید کرد ) به طور کلی به منظور تمیز کردن ریتنرهای ثابت از مراحل ذیل تبعیت نمایید :
- تقریبا 15 سانتیمتر از نخ دندان را بیرون کشیده و یک سر نخ را با انگشتان خود نگه دارید و سر دیگر نخ را با ریدر ببندید. سپس به کمک فلانس تریدر بین دو دندان قدامی فک پایین را نخ بکشید.
- در این مرحله ، نخ را به آرامی بین دندان های تان حرکت داده و بالا و پایین کنید و در صورت لزوم ، نخ را تا زیر خط لثه ببرید.
- باید نخ را به طرفین دندان ها بکشید تا به این ترتیب ، همه بخش های دندان های شما ( کلیه دندان هایی که این وسیله بر روی آن ها نصب شده ) تمیز شوند.
مزایای ریتینرهای متحرک
- برای کسانی اتصال نگهدارنده ، غذا خوردن را برایشان دشوار می کند ، ریتینرهای متحرک انتخاب مناسبی است.
- نحوه تمیز کردن آن ها راحت می باشد.
- در این شرایط کشیدن نخ دندان برای شما راحت تر است چون می توانید نگهدارنده را از دهانتان خارج کنید.
تمیز کردن ریتینرهای متحرک
- باید توجه داشت که پس از هر وعده غذایی حتما باید نسبت به شستشوی آن با آب ولرم اقدام کنید و همچنین دندان های تان را نیز مسواک بزنید.
- لازم به ذکر است که نگهدارنده های متحرک را باید بلافاصله پس از این که از دهان تان خارج کردید ، تمیز نمایید ؛ زیرا در صورتی که از دهان خارج شده و خشک شوند تمیز کردن آن ها مشکل خواهد شد.
- ناگفته نماند که برای تمیز کردن آن ها نباید از خمیر دندان استفاده کنید ؛ چرا که خمیر دندان سبب دفرمیتی و ساییدگی ریتینر می شود ؛ لذا بهتر است بدین منظور از مایع طرفشویی استفاده نموده و به آرامی و به کمک یک مسواک نرم آن ها را تمیز کرده و بشویید.
- جهت تمیز کردن بخش های داخلی و شیارهای عمیق نگهدارنده های پلاستیکی شفاف ، لازم است از یک سواب پنبه ای استفاده شود.
- گاهی متخصصین ارتودنسی توصیه می کنند که برای تمیز کردن نوع متحرک نگهدارنده ، آن ها را همراه با یک عدد قرص ضدعفونی کننده در یک لیوان آب ولرم قرار دهید.
چه مدت باید ازنگهدارنده ها استفاده کرد ؟
به طور کلی با افزایش سن ، بدن مدام در حال تغییر است و دندان ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بنابراین پس از درمان ، ریسک بازگشت دندان ها به حالت نخست بخصوص در یک ماه ابتدایی بعد از اتمام درمان ارتودنسی بسیار زیاد است. با استفاده از ریتینرها ( مدت زمان استفاده از این وسیله باید طبق دستور پزشک باشد ) ، می توان دندان ها را برای مدت زمان طولانی تری مرتب و صاف نگاه داشت.
چند ساعت در روز باید از نگهدارنده ها استفاده کرد ؟
اگر نگهدارنده های شما از نوع ثابت باشد ، در طول شبانه روز بر روی دندان هایتان قرار خواهد گرفت. اما در صورت استفاده از نوع متحرک این ابزار ، قضیه کمی متفاوت خواهد بود. به طور معمول دستورالعملی که یک ارتودنتیست خوب در بابل برای استفاده از نگهدارنده های متحرک ارائه می دهد بدین نحو است که فرد در طول 4 تا 6 ماه اولی که ارتودنسی هایش را برداشته است ، باید در طول روز از ریتینر استفاده کند و تنها هنگام صرف غذا و تمیز کردن ، آن ها را از دهان خارج سازد. البته این را هم در نظر بگیرید که برای برخی از کیس ها ، با توجه به شرایطی که دارند ، ممکن است روند استفاده از نگهدارنده ها کمی متفاوت باشد.
در صورتی که بعد از ارتودنسی از نگهدارنده ها استفاده نکنید ، چه اتفاقی می افتد ؟
در طول زندگی ، دندان ها درون دهان حرکت می کنند. اگر تا به الان سیم کشی انجام داده باشید با این مسئله آشنا هستید که محل قرارگیری دندان ها با توجه به فاکتورهایی همچون سن و استفاده از دستگاه های ارتودنسی ، قابل تغییر است. پایان دوره استفاده از این روش درمانی بدین معنا نیست که دیگر دندان هایتان تکان نخورده و در جای خود باقی می مانند. چنانچه بعد از برداشتن براکت ها ، طبق دستور بهترین متخصص ارتودنسی بابل از ریتینرها استفاده نکنید ، دندان ها به بازگشت به حالت و محل قبلی خود تمایل پیدا می کنند. اگر که از نگهدارنده ها استفاده نکنید ، ظرف مدت 10 سال یا حتی زودتر ، مجددا به انجام این روش درمانی نیاز پیدا خواهید کرد. چنانچه به مدت یکی تا دو ماه از قرار دادن این ابزار بر روی دندان ها سر باز زنید ، در این مدت دندان هایتان جا به جا شده و چنانچه بخواهید مجدد از نگهدارنده خود استفاده کنید ، دیگر بر روی دندان هایتان به درستی فیکس نخواهد شد.
پاسخ به سوالات متداول در رابطه با ریتینرها
آیا لازم است هرشب نگهدارنده خود را در درمان ارتودنسی تمیز کنیم ؟
بله ، همانطور که مسواک زدن در دوران ارتودنسی کردن دندان ها از اهمیت بالایی برخوردار است ، تمیز کردن ریتینرها نیز بسیار مهم می باشد. استفاده از نگهدارنده ها به بافت های دهان و عضلات کمک می کنند تا دندان ها در موقعیت جدید ثابت شوند.
بهترین راه برای تمیز کردن ریتینر چه می باشد ؟
می توانید از مسواک و کمی خمیر دندان برای تمیز کردن نگهدارنده خود استفاده نمایید. در نهایت به کمک آبی که دمای آن بالا نباشد ، ریتینر را آبکشی نمایید. همچنین می توانید از داروخانه ها محلول تمیز کننده نگهدارنده را تهیه نموده و برای 15 دقیقه نگهدارنده خود را در آن قرار دهید تا تمیز شود. هرگز از مواد شیمیایی و آب داغ برای تمیز کردن این ابزار ارتودنسی نباید استفاده کرد.
چگونه می توان از نگهدارنده مراقبت کرد ؟
- از مصرف مواد خوراکی چسبنده و سفت و یا خوراکی هایی که به جویدن زیادی نیاز دارند ، خودداری نمایید.
- از بازی کردن با ریتینر در دهان پرهیز نمایید.
- هرگاه این وسیله را از دهان خود خارج می کنید ، لازم است آن را در جعبه مخصوص خود قرار دهید.
- از قرار دادن نگهدارنده روی محیط های گرم داخل دستمال و جیب خودداری نمایید.
ریتینرها از چه موادی ساخته شده اند ؟
این دستگاه ها به صورت سفارشی از اکریل ، سیم یا پلاستیک روشن ساخته می شوند.
آیا این وسیله می تواند دندان ها را به عقب برگرداند ؟
بعد از برداشتن سیم های ارتودنسی استفاده از ریتینرها اهمیت زیادی دارد، هرچند که میزان جابجایی دندان ها به کمک این دستگاه بسیار کم است ؛ با این حال برای حرکت دندان ها در زمان برداشتن براکت ها کاربرد زیادی داشته و مورد استفاده قرار می گیرد.
