شاید نام دندان نهفته به گوش تان رسیده باشد اما اطلاعات کاملی راجع به آن نداشته باشید. بنابراین ما تصمیم گرفتیم این اطلاعات را در اختیارتان قرار دهیم. در طول سال های نوزادی ، دندان های اولیه در لثه ها نمایان می شوند. حدودا در 6 سالگی ، این دندان ها شروع به ریختن کرده و دندان های بزرگسالی شروع به رشد می کنند. وقتی دندانی بیرون نمی آید یا به طور ناقص رشد می کند ، به عنوان یک دندان نهفته محسوب می شود. درآوردن دندان های نهفته با جراحی ، معمولا برای کاهش احتمال ازدحام دندان و مشکلات دیگر ، الزامی می باشد که این در این راستا شما می توانید به بهترین متخصص ارتودنسی بابل ، دکتر ثریا یوسف نژاد مراجعه کنید.
علل ایجاد دندان نهفته
علت اصلی نهفتگی دندان ، دندان های شلوغ در قوس دندانی می باشد. اگر فک شما بسیار کوچک باشد ، دندان های شما به دلیل نداشتن فضای کافی ، کج رشد کرده یا بر روی هم قرار می گیرند. دیگر علل رایج دندان های نهفته شامل موارد زیر می باشد :
- آسیب دندان : آسیب ناشی از وارد آمدن ضربه به دندان ، می تواند بیرون آمدن دندان را به تعویق انداخته و در نهایت ، باعث ایجاد یک دندان نهفته شود. لازم به ذکر است که دندان های پیشین در فک بالا ، بیش از همه تحت تاثیر ضربه یا تروما قرار می گیرند.
- دندان های کودکی بیش از حد حفظ شده : این موقعیت به دندان هایی مربوط می شود که لق شده اند ، اما محکم به لثه چسبیده اند و از بیرون آمدن دندان دائمی ، جلوگیری می کنند. دندانپزشکان و متخصصان اطفال ، معمولا این دندان ها را می کشند تا امکان بیرون آمدن دندان های دائمی ، فراهم شود. اگر این دندان ها کشیده نشوند ، معمولا شلوغی دندان اتفاق می افتد و می تواند به نهفتگی دندان منجر شود.
- رشد نا منظم دندان ها : گاهی اوقات دندان ، تحت زاویه ای رشد می کند که می تواند فضای دندان مجاور خود را اشغال کرده و به ایجاد یک دندان نهفته منتج گردد. این حالت ، معمولا دندان عقل ( مولرهای سوم ) را تحت تاثیر قرار می دهد.
- دندان اضافی : این موقعیت در افرادی اتفاق می افتد که دارای دندان اضافی هستند. داشتن دندان اضافی ، می تواند باعث ایجاد دندان های نهفته در فک بالا ( دندان های جلو در فک بالا ) شود.
چه دندان هایی عموما نهفته می شوند ؟
نهفته شدن ، عموما دندان های عقل را تحت تاثیر قرار می دهد.
- دندان های عقل
دندان های عقل ، که تحت عنوان مولرهای سوم نیز نامیده می شوند ، در حدود 5 تا 9 سال بعد ، در پشت مولرهای 12 سالگی ، بیرون می آیند. بیشتر افراد ( بین سنین 16 تا 20 سالگی ) ، به دلیل عدم رشد صحیح دندان ها ، تحت عمل جراحی کشیدن دندان عقل قرار می گیرند. مولرهای سوم ، می توانند تحت زوایای گوناگون ، حتی به صورت افقی رشد کنند ؛ زیرا استخوان های فک معمولا ، به اندازه کافی بزرگ نیستند تا این دندان ها بتوانند به طور نرمال ، بیرون بیایند. لازم به ذکر است که احتمال ایجاد دندان های عقل نهفته در افرادی که فک کوچکی دارند به مراتب ، بیشتر از دیگر افراد است. توجه داشته باشید که اگر دندان عقل نهفته کشیده نشود ، می تواند باعث ایجاد عفونت ها و کیست های جدی شود.
- دندان های نیش فک بالا
دندان های نیش در فک بالا ، دومین گروهی از دندان ها هستند که معمولا نهفته می شوند. این دندان ها از آن جهت اهمیت دارند که به شما در تکه تکه کردن غذا کمک می کنند ؛ مهم تر از آن ، این است که فرم این دندان اثر بسزایی در زیبایی لبخند دارد. به همین دلیل ، ارتودنتیست ها معمولا این دندان ها را نمی کشند. از این رو شاهد آن هستیم که در این موارد ، از درمان هایی استفاده می کنند که به بیرون آمدن نرمال این دندان ها کمک می کند.
علائم دندان نهفته
بیشتر اوقات ، دندان های نهفته باعث بروز هیچ گونه علائم آشکاری نمی شوند. با این وجود ، هر قدر مدت زمان نهفته بودن یک دنـدان بیشتر باشد ؛ احتمال بروز علائم زیر بیشتر است :
- بوی بد دهان که حتی بعد از مسواک زدن دنـدان ها نیز باقی می ماند.
- احساس طعم بد در دهان ( معمولا در نزدیکی دندان )
- لثه های حساس ، قرمز و متورم
- دشوار بودن باز کردن دهان
- احساس درد در زمان باز کردن و بستن فک
- در موارد نادر سردردهای طولانی که اغلب به طور ناگهانی شروع می شود.
- تورم گهگاهی گره های لنفاوی در گردن
- شکاف بین دندان ها
عوارض جانبی دندان نهفته چیست ؟
اگر بهترین ارتدنتیست بابل ، یک دندان نهفته را بکشد ، احتمال بروز عوارض جانبی جدی وجود نخواهد داشت. این در حالی است که اگر این دنـدان کشیده نشود ؛ عفونت های دنـدانی جدی ، درد مزمن دهان ، تشکیل پلاک و آسیب دیدگی عصب ؛ محتمل می باشند. دیگر عوارض جانبی بالقوه دندان های نهفته ، عبارتند از :
- آبسه دندان : آبسه دهان از جمله عوارض دندان های نهفته می باشد که در اثر ایجاد عفونت باکتریایی ناشی از تشکیل دراز مدت چرک در داخل لثه ها و دنـدان ها ، به وجود می آید. ( ذق ذق کردن و درد در نزدیکی دنـدان درگیر ، اغلب به آبسه ربط دارد. )
- بدجفتی ( ناهماهنگی دندان ها ) : بدجفتی که به نامیزان بودن نیز مصطلح است یکی دیگر از عوارض دندان های نهفته می باشد. به طور کلی ؛ دنـدان های نهفته ، دنـدان هایی که پیش از موعد می افتند و دندان های اضافی ؛ مثل ازدحام دندان ها ، می تواند منجر به نامیزان بودن دندان ها شود.
- ورم لثه یا بیماری پریودنتال : ورم لثه ، شکل خفیفی از بیماری لثه می باشد که باعث التهاب بافت های وابسته به لثه ، بدون از بین رفتن استخوان می شود و عموما در پی داشتن دندان یا دندان های نهفته اتفاق می افتد. این شکل از بیماری لثه ، برگشت پذیر بوده و در طول روندهای تمیز کردن حرفه ای دنـدان ها ، درمان می شود. اگر درمان نشده باقی بماند ، می تواند باعث ایجاد بیماری پریودنتال شود که یک بیماری لثه برگشت ناپذیر بوده و می تواند باعث از بین رفتن دائمی استخوان شود.
تشخیص دندان نهفته
حتی زمانی که دندان جلویی فک ( ثنایا ) ، نهفته می شود ممکن است والدین متوجه نشوند . دندانپزشک عمومی ، دندانپزشکان کودکان و بهترین متخصص ارتودنسی بابل معمولا اولین افرادی هستند که متوجه این مشکل می شوند. در این حالت ؛ ارتودنتیست باید تشخیص دقیقی بر پایه بالینی دندان و الیاف اطراف دندان ، کستهای مطالعه و رادیو گرافی های مناسب بدهد. همچنین باید بررسی کند که :
- آیا این دندان نهفته ، خود به خود رویش می کند ؟
- آیا خطر تحلیل ریشه برای دندان کناری وجود دارد ؟
- آیا دندان اضافه وجود دارد و آیا باید کشیده شود ؟
- آیا مداخله جراحی و ارتودنسی نیاز هست ؟
گزینه های درمان برای دندان نهفته
شیوع و درصد دندان های نهفته به این صورت هست که بیشترین مشکلات رویشی مربوط به دندان های عقل ( مولر سوم ) مخصوصا در مندیبل( فک پایین ) است که این مشکل با خارج کردن دندان هفته به صورت جوانه یا بالغ حل خواهد شد. لازم به ذکر است که سایر دندان های نهفته ، بویژه دندان های وثنایا و کانین ، به علت اهمیت شان در زیبایی و عملکرد اکلوژن و رشد استخوان ، حفظ می شوند. عمل نهفتگی دندان ، موضعی ( وجود فضای کم ، دندان اضافه ) ، سیستمیک ( برخی بیماری ها ) یا ارثی باشد. اگر دنـدان های نهفته ، باعث بروز مشکل و اختلال نشوند ، درمان ، الزامی نخواهد بود. اگر چه در اکثر موارد ، در صورتی که این دنـدان ها به شکل صحیحی رشد نکنند ، دندانپزشک یا جراح دهان و دندان ، باید دندان عقل نهفته را تا سن 20 سالگی بکشد. اگر دنـدان نهفته ، در جلوی دهان شما باشد ؛ می توانید از درمان های ارتودنسی بهره مند شوید ؛ چرا که بریس ها می توانند به حرکت دادن دنـدان به موقعیت مناسب کمک کنند. باید اشاره داشت یک دندان نهفته که در پشت واقع شده است ، باید با عمل جراحی بیرون کشیده شود.
جراحی دندان های نهفته
دو نوع جراحی دهانی ، برای بیرون کشیدن دنـدان نهفته وجود دارد که عبارتند از :
- بیرون کشیدن باز
در طول روند بیرون کشیدن باز ، دندانپزشک یا جراح دهان و دندان ، با روش جراحی ، اقدام به برداشتن روی تاج دندان نهفته از زیر لثه ها می نماید. دندان در حفره دهان ، رو باز می ماند و توسط بافت نرم کام یا مخاط پوشش داخلی لب ها ، احاطه می شود. از این طریق ، دندانپزشک می تواند مستقیما دندان را مشاهده کرده و آن را بیرون بکشد.
- بیرون کشیدن بسته
در طول روند بیرون کشیدن بسته ، دندانپزشک یا جراح دهان و دندان ، با روش جراحی ، دنـدان زیر لثه را بیرون می کشد. سپس یک وصل کننده ارتودنسی را در آن قرار می دهد. این روند ، اندکی طولانی است ولی برای دندان های نهفته یا دیگر دندان های جلویی ، الزامی می باشد.
دندان نهفته در کودکان
زمانی که دندان های شیری کودکان به خودی خود و در بازه زمانی معین نیافتند ، در راستای خط لثه فرو رفته یا نهفته می شوند. در این شرایط برای خارج کردن آن ها باید مداخلات دندانپزشکی به انجام رسد. وجود دندان نهفته در کودکی ، متقابلاً بر روی دندان های دوره بزرگسالی تاثیر می گذارد. بدین نحو که با وجود آن ها ، جایی برای رشد صحیح دندان ها باقی نمانده و منجر به بروز بی نظمی در ردیف های دندانی می شود. یکی دیگر از علت های بوجود آمدن نهفتگی دندان در کودکان ممکن است به عوامل ژنتیکی برگردد ؛ خصوصا در هنگامی که سایز دندان ها با سایز فک متناسب نباشند. با انجام عکسبرداری با اشعه ایکس می توان مشخص نمود که آیا وضعیت دندان های کودک به گونه ای است که در رشد دندان های بزرگسالی اختلال ایجاد کند یا خیر. در صورتی که مثبت بودن این امر مشخص گردد ، بهترین دندان پزشک بابل در همان مراحل اولیه دندان را می کشد تا فرد بعد ها به مشکل برنخورد.
در کل بهتر است والدین به محض آن که متوجه ناهنجاری و بی نظمی های دندان های فرزندانشان شدند ، به خاطر اینکه در آینده و در سنین بزرگسالی درگیر درمان های دشوارتر نشوند ، باید در همان سنین پایین ، کودک خود را نزد بهترین متخصص ارتودنسی بابل ببرند. زیرا درمان های دندانپزشکی ، عموما در سن و سال پایین راحت تر به انجام می رسند و فرد سختی کمتری را متحمل خواهد شد.
درمان دندان نهفته در کودکان
مشخصا روند درمانی نهفتگی دندان در کودکان با بزرگسالان متفاوت است. از آن جایی که این دندان های شیری در دوره کودکی باید بیافتند تا جایشان با دندان های همیشگی پر شود ، یکی از رایج ترین راه های درمانی دندان نهفته کودکان ، کشیدن دندان است اما همیشه این مورد راه حل مناسب نیست. در این راستا یک متخصص ارتودنسی خوب ، ابتدا یک معاینه کامل به انجام می رساند تا به طور دقیق از وضعیت دندان های بیمار خود اطلاع پیدا کند. هدف اول و اصلی ارتودنتیست برای اتخاذ یک روند درمانی این است که کودکان کمتر دچار مشکل و درد شوند و نیز عارضه در همین نخستین مراحل برطرف گردد تا در آینده به درمان های پیچیده و طولانی مدت نیاز پیدا نکنند.
درمان دندان نهفته با ارتودنسی
یکی از موثرترین راه های درمان نهفتگی دندان ، انجام ارتودنسی می باشد. زمانی که به بهترین ارتودنتیست مراجعه نمودید ایشان با توجه به شرایط شما و البته در نظر گرفتن خواسته تان از بریس های سرامیکی یا فلزی استفاده می کند. طی این پروسه درمانی ، در گام اول یک برش کوچک و ساده ای بر روی لثه در محل نهفته شدن دندان ایجاد می گردد تا بخشی از دندان که در زیر لثه پنهان شده در معرض دید قرار گیرد. سپس یک رینگ مخصوص به دندان متصل و فیکس می گردد و این رینگ به کمک یک حلقه کوچک دیگر به سیم بریس ها اتصال می یابد. فشار مداوم این حلقه ، رفته رفته دندان را از محل نهفتگی به بیرون کشیده و هم راستا با سایر دندان ها قرار می دهد. زمانی که دندان کاملا از زیر لثه خارج شد ، ارتودنتیست برای نظم دهی به دندان ها از بریس های معمول استفاده می کند.
